Donald Trump heeft bijna alle voorverkiezingen gewonnen bij de Republikeinen en zijn rivaal Nikkie Haley wist dinsdag bij Super Tuesday het tij niet te keren, toen in veel staten gestemd mocht worden. Ze stevent alleen af op winst in Vermont. Belangrijke staten als Texas en Californië gingen naar haar rivaal.

Haley trok zich woensdag terug uit de strijd met Trump om de nominatie voor de Republikeinse partij. Ze feliciteerde Trump omdat hij “waarschijnlijk” de kandidaat van de Republikeinen wordt, maar riep hem ook op om zijn best te doen de steun van alle Republikeinen te krijgen die tot nu achter Haley stonden.

“Ik wens hem het beste”, zei Haley tijdens een verklaring in haar thuisstaat South Carolina. “Ik zou iedereen het beste wensen die de president van Amerika wordt. Ons land is te kostbaar om ons door onze verschillen te laten verdelen.”

Ze benadrukte altijd een conservatieve Republikein te zijn geweest en achter haar standpunten te blijven staan. Ze hoopt dat Trump ook een kandidaat zal zijn voor haar kiezers en niet alleen voor de mensen die hem al steunden. “Het is nu zijn moment om te kiezen.”

Trump wordt met het vertrek van Haley verlost van zijn laatste serieuze Republikeinse rivaal. Andere prominente partijgenoten, zoals zijn voormalige vicepresident Mike Pence, trokken zich eerder al terug uit de voorverkiezingen.

In zijn overwinningstoespraak van dinsdag sprak Trump niet over Haley, maar keek hij vooruit naar de algemene verkiezingen in november. Hij voorspelde "heel snel" eenheid binnen de Republikeinse partij en haalde stevig uit naar Biden, die hij verantwoordelijk acht voor de hoge inflatie en de oorlogen in Oekraïne en Israël. Hij beloofde ook een harder migratiebeleid.

Trump noemde Haley niet toen hij bij zijn landgoed Mar-a-Lago reageerde op zijn zegereeks. De oud-president voorspelde dat de partij zich nu snel zal verenigingen. "We hebben een geweldige Republikeinse Partij met ongelofelijke talenten en we willen eenheid. We gaan eenheid krijgen en dat gaat er snel gebeuren", aldus Trump. "En zoals ik de laatste tijd al zei: succes zal ons land verenigen."

Biden wint makkelijk bij Democraten

De Amerikaanse president Joe Biden was als verwacht oppermachtig in de Democratische voorverkiezingen op Super Tuesday. Alleen in het voor de algemene verkiezingen niet relevante overzeese gebied Amerikaans-Samoa werd hij verslagen.

Biden is de enige door het Democratische partijbestuur gesteunde kandidaat en er bestaat geen twijfel dat hij de presidentsnominatie wint. Toch doken in meerdere staten proteststemmen op.

Democratische kiezers hebben twijfels over de hoge leeftijd van de 81-jarige Biden, de oudste Amerikaanse president ooit. Ook is er kritiek om de gedurende zijn ambtstermijn gestegen kosten van het levensonderhoud. Maar het heetste hangijzer is Bidens onvoorwaardelijke steun voor Israël.

In Michigan riepen progressieve actiegroepen eind februari al op om blanco ('uncommitted') te stemmen, uit protest tegen Bidens weigering Israël te dwingen de dodelijke aanvallen op burgers in Gaza te stoppen. In totaal stemde 16 procent blanco of voor kandidate Marianne Williamson, die eigenlijk al uit de race was gestapt.

Ook op Super Tuesday kreeg Biden proteststemmen. Zo werd in Virginia opgeroepen om uit protest tegen Bidens Gaza-beleid op Williamson te stemmen. Ze haalde bijna 8 procent. In North Carolina stemde bijna 13 procent blanco. In Minnesota besloot zelfs ruim 19 procent blanco te stemmen. In Tennessee deed een kleine 8 procent dit.

Het gevaar voor Biden is dat de kans bestaat dat deze kiezers in november op zijn tegenstander stemmen of besluiten niet te stemmen.

Biden, zo goed als zeker de tegenstander van Trump in november, liet dinsdag in een verklaring weten dat zijn rivaal "vastbesloten is onze democratie te vernietigen". En: "Zullen we vooruitgang blijven boeken of zullen we toestaan ​​dat Donald Trump ons leidt naar de chaos, verdeeldheid en obscurantisme die zijn ambtstermijn definieerden?"

Trump versus Biden: kansen en risico's voor beide kandidaten

'The Trump and Biden rematch is on' (De revanchewedstrijd van Trump en Biden gaat door), kopte NBC News naar aanleidng van Super Tuedsay.

De uitslagen van de voorverkiezingen worden in de VS minutieus bekeken om meer zicht te krijgen op de sterke en zwakke kanten van de twee rivalen in aanloop naar de landelijke verkiezingen die in november worden gehouden. Er wordt rekening gehouden met een nieuwe nek-aan-nekrace in november.

Een van de staten waar het spannend kan worden is North Carolina. Trump won daar in 2020 maar nipt van Biden. De oud-president kreeg er dinsdag bij de voorverkiezingen van de Republikeinen zo'n 75 procent van de stemmen.

De Republikeinse rivaal van Trump, Nikki Haley, bleek veel populairder onder kiezers die tot het politieke midden worden gerekend. Hun stem was niet doorslaggevend bij de Republikeinse voorverkiezing van dinsdag, maar dat kan anders liggen bij presidentsverkiezingen. Dan is alleen de steun van de traditionele achterban van Trump mogelijk niet voldoende om hem aan een overwinning te helpen in North Carolina.

Ook voor Biden waren er zorgelijke signalen op Super Tuesday. In Minnesota stemde volgens voorlopige uitslagen ongeveer een op de vijf kiezers op geen enkele kandidaat. Dat was volgens de krant The New York Times kennelijk een nieuwe protestactie tegen zijn steun voor Israël.

Eerder vinkte in Michigan zo'n 13 procent van de Democratische kiezers het vakje 'uncommitted' aan. Het is onduidelijk wat dergelijke ontevreden kiezers in november gaan doen, maar als ze massaal thuis blijven zou dat Biden de verkiezing kunnen kosten.

LEES OOK: Verkiezingen VS: waarom de huidige beursrally goed nieuws is voor Biden